Aseksualność w parze – jak dbać o jakość związku z osobą aseksualną?

Aseksualność jest pojęciem (spektrum) zrzeszającym wszystkie te osoby, u których nie występuje pociąg seksualny do żadnych osób, lub jego pojawienie się związane jest z określonymi czynnikami (demiseksualność). Osoby aseksualne mogą wchodzić w bliskie relacje i tworzyć satysfakcjonujące związki. O kierunku pragnienia wejścia w intymność z drugą osobą mówi orientacja romantyczna – która może być homoromantyczna, biromantyczna, heteroromantyczna itp. Aseksualność jest natomiast nazwą na orientację seksualną, równoprawną i zupełnie normatywną, jak wszystkie pozostałe.

Aseksualność i związki

Osoby aseksualne wewnątrz swojej społeczności dzielą się na osoby romantyczne i aromantyczne. Te drugie z nich nie mają potrzeby tworzenia relacji romantycznych z innymi. Pozostała część jak najbardziej ma. Uważa się, że osobom aseksualnym jest najbliżej do wchodzenia w związki z innymi asami, jednakże nie zawsze tak to wygląda. Choć oczywiste się wydaje, że dwóm osobom bez pociągu seksualnego będzie łatwiej, niż w relacji osoby alloseksualnej (odczuwającej pociąg seksualny) z osobą aseksualną. Aseksualność w żadnym wypadku nie warunkuje jednak braku satysfakcjonującego związku. Nie prowadzi też oczywiście do problemów seksualnych w relacjach ,,mieszanych’’ sama z siebie.

W polskich badaniach nad społecznością osób aseksualnych (2016), spośród przebadanych ponad połowa osób aseksualnych była w związku w trakcie badania. 47% przebadanych osób nigdy w życiu nie była w żadnej relacji intymnej. Widać, więc, że większość osób aseksualnych tworzy związki z innymi osobami. Trudności pojawiają się, gdy jedna z osób w relacji (osoba odczuwająca pociąg seksualny), zaczyna odczuwać brak zaspokajania swoich potrzeb seksualnych. Oczywiście niektóre osoby aseksualne uprawiają seks i masturbują się, jednakże nie wszystkie. Ważne jest też, aby zrozumieć, jakie są przyczyny podejmowania się przez nie takich aktywności. W badaniu z 2016 roku osoby aseksualne zadeklarowały, że nie chciałyby w ogóle uprawiać seksu (88%). Niewielka część mówiła, że mogłaby podejmować się współżycia raz w tygodniu lub raz na kilka miesięcy (5,9%). Można, więc przypuszczać, że część osób aseksualnych uprawia seks, żeby zadowolić partnera_partnerkę.

Rozumiejąc dynamikę par należy jednoznacznie oddzielić aseksualność (normatywny i zdrowy wariant ludzkiej seksualności) od utraty/braku potrzeb seksualnych (jednostki medycznej nazywanej dysfunkcją seksualną). Jeżeli w parze po jakimś czasie funkcjonowania zamiera współżycie, najprawdopodobniej wiąże się to z zaburzeniem seksualnym, a nie aseksualnością. Aseksualność jest bowiem wrodzoną orientacją seksualną, która niezależna jest od czynników psychologicznych, czy hormonalnych.

Związki platoniczne, platoniczna miłość i queer platonic relationship

QPR (queerplatoniczna relacja) to określenie służące do nazwania relacji, które wyłamują się  z podziału między romantycznym związkiem a przyjaźnią. Pojęcie to zostało pierwotnie użyte do opisania uczuć i związków o charakterze nieromantycznym lub dwuznacznie romantycznym. Celem było podkreślenie ich nie normatywności wobec stereotypowych związków. Termin QPR jest używany przez osoby różnie identyfikujące się w ramach społeczności LGBT+ (ale nie tylko). Może oznaczać zarówno trwałą relację bez współżycia (tzw. biały związek), jak i bromance, intymną przyjaźń, czy wspólne mieszkanie bez definiowania związku.

Normy społeczne dotyczące przyjaźni obowiązujące w naszej kulturze, dyktują, że przyjaźń jest płytsza niż romans. Jest bardziej ulotna i krótkotrwała, wartościowana niżej niż związek partnerski. Relacje romantyczne są uważane za ważniejsze niż przyjaźń. Uważa się, że tylko osoby, które łączy romantyczne uczucie, powinny mieszkać razem i określać siebie, jako para monogamiczna. Tylko takie osoby mogą adoptować, wychowywać dzieci,czy angażować się w pewne formy okazywania uczuć, jak całowanie lub trzymanie za rękę.

Dla osób aseksualnych często te normy są opresyjne. Potrafią one bowiem czuć bliskość i pragnąć tworzyć z innymi osobami relacje. Niekoniecznie jednak taką, jaka jest lobbowana w danym momencie. Dlatego też osoby alloseksualne powinny rozumieć i akceptować różnorodność osób aseksualnych, aby móc tworzyć z nimi satysfakcjonujące związki.

Wskazówki, jak funkcjonować w związku z osobą aseksualną

• Nie traktuj seksu, jako jedynego sposobu na budowanie intymności, czy potwierdzanie swojej wartości. Niektóre osoby aseksualne uprawiają seks, ale nie wszystkie. Dla osób z niektórymi zaburzeniami osobowości, czy chwiejną samooceną, odmawianie seksu przez partnera/partnerkę może być odbierane jako afront i potwierdzenie swojej nieatrakcyjności.
• Warto zmienić sposób myślenia na temat roli seksu w budowaniu związku oraz przewartościować swoje potrzeby, jeżeli chce się szanować granice osoby aseksualnej i tworzyć z nią udaną relację.
• Jest wiele sposobów na to, jak dbać o czułość i intymność w związku. Przytulanie się, całowanie, trzymanie za rękę, czy masowanie. Ważne jest, aby partner/partnerka posiadał/a świadomość, że jest dla Ciebie ważną osobą i zależy Ci na jej komforcie. Można to wyrazić na wiele sposobów.
• Negocjuj ilość kontaktów seksualnych i akceptuj, jeżeli aseksualny/a partner/partnerka nie chce ich uprawiać wcale, albo ograniczyć ich ilość do minimum.
• Co najważniejsze – nie naciskaj i nie próbuj zmieniać. Jakiekolwiek próby zmuszania, czy manipulowania drugą osobą w celu odbycia z nią kontaktu seksualnego są przemocą seksualną! Absolutnie nie ma na nią zgody w zdrowej i świadomej relacji. Pamiętaj, że tylko pozytywne i konsensualne podejście do seksualności może sprawić, że nawet rzadkie aktywności seksualne będą przyjemne dla obu stron.