Nonkonformizm płciowy u dzieci – co to znaczy?
Zachowanie dziecka, które stereotypowo można by przypisać osobie przeciwnej (alternatywnej) płci, zawiera się w ramach definicji zjawiska, jakim jest nonkonformizm płciowy. Zabawy lalkami u chłopców, czy bawienie się samochodzikami wśród dziewczynek należą do repertuaru zachowań zdrowych i normatywnych. Problem stanowią reakcje otoczenia, głównie rodziców/opiekunów i społeczno-kulturowe normy związane z rolami płciowymi. Postawy samych rodziców wobec niestereotypowych zainteresowań u chłopców i dziewczynek różnią sią.
Różnice płciowe w podejściu do niepowszechnych płciowo zachowań u dzieci
Serwis SeniorLiving.org zbadał około tysiąca dorosłych Amerykanów i Amerykanek w ankiecie dotyczącej drażliwych tematów związanych z wychowywaniem dzieci. W ankiecie poruszył tematy takie, jak: rasizm, tożsamość płciowa, narkotyki, zamachy terrorystyczne i polityka. Co najważniejsze, analiza umożliwiła przyjrzenie się temu, na co rodzice pozwalają swoim dzieciom biorąc pod uwagę ich płeć.
We wszystkich zbadanych kategoriach kobiety były bardziej skłonne pozwolić dziecku przeciwstawić się społecznym normom płciowym, niż mężczyźni. Większość osób obojga płci nie miała problemów, aby pozwolić swoim córkom bawić się ciężarówkami i ubrać chłopięce ubrania. Najwięcej trudności i napięcia pojawiało się, gdy mowa była o pozwoleniu chłopcu na bardziej kobiece zachowania.
Ojcowie w dużej mierze nie zgadzają się z pomysłem, aby ich syn używał makijażu i nosił sukienki. Zgadzają się jednak na to, aby ich córki bawiły się samochodami i nosiły stereotypowo chłopięcą odzież. Badanie wykazało, że 81% matek akceptowało zabawę lalkami u swoich synów, ze strony ojców było to 61%. Dużą różnicę widać w stosunku do malowania się przez chłopców, bo tylko 36% ojców tolerowało takie zachowanie, w porównaniu do 55% kobiet. Z drugiej strony, 96% matek i 90% ojców nie miało problemu ze zgodą na zabawę stereotypowo chłopięcą u swoich córek. Dodatkowo, 78% matek i 70% ojców zgadzało się na noszenie przez dziewczynki ubrań uznawanych za chłopięce.
Czynniki społeczno-kulturowe decydujące o trudności w akceptacji stereotypowo kobiecych zachowań u chłopców
Dlaczego rodzicom, a szczególnie ojcom, łatwiej jest zaakceptować nonkonformizm płciowy u córek, niż ,,dziewczęce” zachowania chłopców? Wyjaśnień może być wiele, ale najbliżej jest mi do tych, które biorą pod uwagę system patriarchatu i społeczna pozycję kobiet. W społeczeństwie zdominowanym przez mężczyzn cechy uznawane za męskie są nobilitowane i oceniane jako lepsze. Dlatego więc dziewczynka zachowująca się chłopięco jest uznawana za ,,babę z jajami’’, przebojową i pewną siebie. Tymczasem delikatny chłopiec jest uznawany za słabego i dodatkowo bywa narażony na homofobię.
Zjawisko niechęci wobec kobiecości samej w sobie nazywa się femmefobią. Jest to określenie na nienawiść/uprzedzenie do tego, co postrzegamy jako kobiece. Femmefobia dotyczy zatem ucisku osób kobiecych, delikatnych, niezależnie od ich tożsamości płciowej. Uderza szczególnie w kobiety transpłciowe, osoby niebinarne, czy mężczyzn homoseksualnych i biseksualnych. Deprecjonowanie kobiecości jest związane z szerszym spektrum pojęć takich, jak na przykład szowinizm, mizoginia, transfobia i homofobia.
Nonkonformizm płciowy a neutralne-płciowo wychowywanie dzieci
Wzorem do naśladowania w kwestii wychowywania dzieci wolnego od stereotypów płciowych (gender-neutral parenting), są kraje skandynawskie. W Szwecji funkcjonują przedszkola neutralne płciowo. Ponadto sporo rodzin decyduje się na wychowywanie dzieci w stylu bezpłciowym, nie narzucając żadnej ekspresji płciowej. Z psychologicznego punktu widzenia takie formy kształcenia dzieci w placówkach czy w domu umożliwiają im swobodny rozwój emocjonalny. Nie istnieją w takim systemie zakazy dla chłopców mówiące o tym, że nie powinni płakać, a dziewczynek nie strofuje się, gdy się gniewają.
Badania przeprowadzone na szwedzkim Uniwersytecie Uppsala wykazały psychologiczne korzyści wynikające z uczestniczenia w procesie edukacji w neutralnym płciowo przedszkolu. Jak donosi magazyn Journal of Experimental Child Psychology, dzieci wychowywane bez stereotypów płciowych chętniej bawią się z dziećmi przeciwnych płci i nie posiadają w życiu znacznej ilości stereotypów płciowych. Co jest istotne i warte podkreślenia, system neutralny płciowo pozwala jednostkom na wyzwolenie się z okowów społecznie uwarunkowanej płci i pełne poznanie samych siebie.
Dodaj komentarz